Politici, zorgmedewerkers en journalisten: deze beroepsgroepen schakelen vaker beveiliging in om zich te beschermen tegen agressie. Een groeiend maatschappelijk ongenoegen is de oorzaak. ‘Er bestaat een radicale onderstroom met soms extremistische gedragingen, zoals het belagen van journalisten en politici of het intimideren van politiemensen’, aldus de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
Sinds de uitbraak van het coronavirus heeft het maatschappelijk ongenoegen zich zowel online als offline verder gemanifesteerd, schrijft de NCTV in hoofdstuk 5 van zijn Dreigingsanalyse (DTN53). Volgens dit DTN vindt een deel van de verschillende groepen en individuen elkaar in het afwijzen van de overheid of overheidsbeleid. Dit gebeurt niet zozeer vanuit ideologische motieven, maar vanwege gevoelens van onrechtvaardigheid, onbehagen of een andere werkelijkheidsbeleving.
Mensen die de overheid, wetenschap en traditionele media al langer wantrouwen, kunnen hun denkbeelden bevestigd zien in complottheorieën en desinformatie, stelt de NCTV. Sociale media zouden daarbij een faciliterende en mobiliserende rol spelen en fungeren als een soort blaasbalg, aldus het dreigingsbeeld. Volgens de NCTV gaat het om een ‘relatief brede, gemêleerde activistische bovenlaag’, maar is er ook een ‘radicale onderstroom met soms extremistische gedragingen, zoals het belagen van journalisten en politici en het intimideren van politiemensen’.
Tweede Kamerleden worden soms zo ernstig bedreigd dat ze hun werk moeten aanpassen, blijkt uit een rondgang van NRC Handelsblad begin september langs Kamerleden en fractievoorzitters in de Tweede Kamer. Ze krijgen niet alleen meer bedreigingen dan enkele jaren geleden, de aard ervan wordt ook ernstiger. Zo vertellen politici vaker lastiggevallen te worden op straat, terwijl ze voorheen vooral op sociale media bedreigd werden. De dreiging is zo groot dat verschillende politici zelfs extra beveiliging rond hun woning kregen.
Net als politici hebben ook verslaggevers vaker beveiliging nodig. Zo stuurt de NOS bij protesten beveiligers mee om de veiligheid van hun verslaggevers zeker te stellen. Een dieptepunt is het besluit om zelfs de logo’s van haar wagens te verwijderen, schrijft de NOS. ‘Vrijwel dagelijks worden collega’s die onderweg zijn, geconfronteerd met opgestoken middelvingers. Er wordt afval naar ze gegooid, ze worden afgesneden op de snelweg en een enkeling remt zelfs hard vlak voor onze auto’s’, aldus hoofdredacteur Marcel Gelauff.
Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Pieter-Jaap Aalbersberg bevestigde bij EenVandaag dat journalisten doelwit zijn van intimidatie: ‘Er is sprake van stevige bedreigingen en agressieve uitingen tegen journalisten. Je ziet het internationaal ook: journalisten bevinden zich in de frontlinie. Social media functioneren daarbij als een blaasbalg (…) Dat versterkt polarisering en daarmee de focus op onder andere journalisten.’
Ook in de zorg is de agressie toegenomen. Meerdere ziekenhuizen waaronder het Haagse ziekenhuis HMC en ziekenhuis ZGT in Almelo hebben extra beveiliging ingezet. Uit een peiling onder 1200 leden van de beroepsvereniging NU’91 blijkt dat veel zorgmedewerkers de afgelopen tijd te maken kregen met scheldpartijen en bedreigingen. En soms zelfs met slaan, spugen en schoppen. De helft van de zorgmedewerkers geeft aan verbaal belaagd te zijn, terwijl een kwart fysiek werd aangevallen. Tijdens de coronacrisis ontstonden er ook nieuwe vormen van agressief gedrag, zoals het met opzet in het gezicht hoesten.
