Omgaan met camerabeelden

Wist u dat uw camerabeelden niet langer dan noodzakelijk mogen worden bewaard, niet door iedereen mogen worden bekeken en dat u een goede reden moet hebben om een camera op te hangen? ICT-jurist Arnoud Engelfriet bespreekt het omgaan met camerabeelden.

In Nederland hangen naar schatting een miljoen camera’s. Mag iedereen zomaar een camera ophangen?

‘Volgens de wet is cameratoezicht alleen toegestaan als er geen andere keus is. ‘Ik ben bang dat er wordt gestolen’, is zonder onderbouwing geen goede reden. Er moet sprake zijn van een probleem dat niet op andere wijze kan worden opgelost. Denk aan detectiepoortjes in een winkel, extra tas- of kascontroles of een goed gesprek. Als de noodzaak echter daadwerkelijk kan worden aangetoond, dan mag er in theorie zelfs een camera in een kleedkamer worden opgehangen.’

Wat als ik besluit een camera op te hangen?

‘Als je besluit met cameratoezicht te gaan werken, dan moet er een reglement worden opgesteld waarin staat welk soort camera’s er wordt gebruikt, hóe deze worden gebruikt (opname, Live View), waar de camera’s komen te hangen en met welk doel. Deze regel geldt ook voor verborgen cameratoezicht. In een onderneming met meer dan 50 werknemers moet het reglement aan de ondernemingsraad worden voorgelegd.’

Hoe lang mogen beelden worden bewaard?

‘Camerabeelden mogen volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) niet langer dan noodzakelijk worden bewaard voor de doelen waarvoor ze worden verzameld. Dat is in veel gevallen niet langer dan een paar dagen. Maar stel dat iemand bewijs zoekt voor gedrag dat alleen op zondag plaatsvindt (bijvoorbeeld diefstal uit auto’s bij een kerk) of incidentele diefstal uit een magazijn dan zullen beelden van meerdere dagen met elkaar moeten worden vergeleken.’

Wie camerabeelden langer dan 28 dagen wil bewaren, moest daar in het verleden melding van maken en aangeven hoe lang hij of zij de beelden wil bewaren. Sinds 6 november 2017 hoeft dat niet meer. Alleen als er sprake is van gegevensverwerking met een bepaald risico blijft melding verplicht.

Wie mogen camerabeelden bekijken?

‘Volgens de wet mogen alleen medewerkers vanuit ‘de noodzaak van hun functie’ bewakingsbeelden bekijken. Dat zijn bijvoorbeeld (externe) beveiligingsmedewerkers, maar dat kan ook een medewerker van de klantenservice zijn die de klacht van een klant afhandelt en door middel van camerabeelden controleert of deze onheus is behandeld. Bij het kijken naar de beelden is steeds van belang dat alleen wordt gekeken naar zaken waarvoor het cameratoezicht is ingesteld. Het voordeel van het inschakelen van een externe partij is dat de kans op misbruik minder groot is.’

Kunnen alle camerabeelden dienen als wettig bewijs?

‘Veel mensen weten dit niet, maar ook beelden die ‘onrechtmatig’ zijn verkregen door bijvoorbeeld onaangekondigd, verborgen cameratoezicht zijn voor de rechter geldig bewijsmateriaal. Wel kan degene die op ‘onrechtmatige’ manier is betrapt, een zaak aanspannen en een schadeclaim vorderen van de filmende partij. In Nederland zijn deze zaken van elkaar gescheiden.’