Heeft u het door als u om de tuin wordt geleid? Herkent u kwade bedoelingen? In de beveiliging is het doorzien van leugens een handige eigenschap. Denise Dechamps, eigenaresse van de Body Language Academy geeft acht signalen waar u op kunt letten.
De meeste mensen zijn niet erg goed in het ontdekken van leugens, maar als je weet waar je op moet letten, kun je jezelf trainen. Denise: ‘Als mensen liegen, ervaren ze stress. De doorbloeding verandert en ze geven signalen af. Red flags die niet per definitie betekenen dat iemand liegt, maar wel uitnodigen om door te vragen.’
‘Als mensen liegen, raken ze vaker de neus aan. Dat komt omdat bij verhoogde stress de doorbloeding van de neus verandert. Uit onderzoek met infraroodcamera’s blijkt dat de neus warm wordt als mensen liegen. Pinokkio is in die zin echt waar. Als we liegen, groeit onze neus doordat er meer bloed naartoe stroomt. Dit wordt wel ‘Het Pinokkio effect’ genoemd.’
‘Een tweede red flag is als iemand zijn hand voor zijn mond houdt tijdens het praten. De reden waarom iemand dat doet, is omdat er een conflict in het hoofd is ontstaan. De persoon herinnert zich scenario A, maar vertelt scenario B. Door zijn hand bij zijn mond te houden, filtert hij informatie en bewaakt hij letterlijk zijn mond.’
‘Een derde signaal is met de vinger bij het oog wrijven. Mannen wrijven vaker in het oog of op het ooglid, vrouwen doen dat vaker eromheen. Door in of om het oog te wrijven, blokkeer je het zicht en verminder je het aantal prikkels. Deze reflex kan spanning verminderen. Mensen die liegen vinden het vaak moeilijk om iemand aan te kijken.’
Als we ons ongemakkelijk voelen, maken we vaak een wrijvende beweging aan de zijkant van onze nek. Mensen die liegen, maken een krabbende beweging op die plek. Deze beweging duidt op een combinatie van ongemak, stress en nadenken. Als je liegt, moet je veel onthouden.’
‘Het kuiltje tussen het sleutelbeen is een plekje om in de gaten te houden. Als mensen dit kuiltje aanraken, is er vrijwel zeker sprake van verhoogde stress. Je herkent het als mensen met hun vinger naar die plek toegaan of (onopvallend) hun shirt daar vastpakken.’
‘Nog meer alarmbellen moeten gaan rinkelen als iemand aan zijn shirt trekt. Bij een verhoogde doorbloeding én liegen is dit een krachtige reflex om het lichaam af te koelen en meer ruimte en lucht te geven.’
‘Iets in de mond doen, een vinger of pen, is een andere red flag. Als we iets in onze mond stoppen, kan dat betekenen dat we ons ongemakkelijk voelen. We proberen onszelf gerust te stellen en comfort te geven zoals we dat vroeger deden door middel van een speen of duim.’
‘Tot slot is het een signaal als iemand zijn oor dichthoudt tijdens het praten. Dit is wel heel vreemd. Want waarom zou je niet willen horen wat je zelf zegt?’
Het brein kent geen onderscheid tussen zenuwen en stress die ontstaan door liegen of door een meer onschuldigere situatie, zegt Denise. Wel veroorzaakt liegen vaak méér stress, waardoor bovenstaande red flags zeker fungeren als alarmbellen. Daarnaast spelen incongruentie en micro-expressies, (universele, korte ) spiertrekkingen in het gezicht een rol bij het ontmaskeren van leugenaars. Denise: ‘Micro-expressies laten feilloos zien welke emotie we voelen en is een van de meest betrouwbare methodes om leugens te herkennen.’
Een bekend voorbeeld van incongruentie ziet u in dit filmpje van Nixon waarin hij met zijn hoofd nee schudt als hij zijn publiek vertelt: ‘I’ve earned everything I’ve got’. Heeft u hem ontmaskerd?
