Tip voor arboprofessionals: train in de praktijk

Wist u dat u als arboprofessional mogelijkheden heeft om de BHV-organisatie én de veiligheid in uw organisatie naar een hoger niveau te tillen? Daarvoor moeten de BHV-trainingen zich vooral richten op de specifieke situatie in úw organisatie.

De wet eist dat het kennisniveau van de bedrijfshulpverlening (BHV) binnen organisaties op peil is. Toch blijkt uit onderzoek van Manutan dat werknemers maar weinig weten over veilig werken en BHV. De helft heeft nog nooit een ontruiming geoefend en 32 procent weet niet of er een ontruimingsplan is. Een derde weet niet wie de BHV’ers in zijn organisatie zijn of waar de EHBO-koffer ligt. Hoewel meer mensen de brandblusser weten te vinden, moet nog steeds 30 procent ernaar op zoek.

Flexibiliteit

Opvallend vaak weten zelfs BHV’ers niet hoe ze moeten omgaan met hun eigen veiligheidsmiddelen. Een van de redenen daarvoor is dat organisaties vaak kiezen voor een voordelige externe BHV-training. Daarin staan de minimale eisen op het programma waaraan trainingen moeten voldoen. Zo leren cursisten een beginnende brand te blussen en komen EHBO en ontruiming aan bod.

Wat vaak ontbreekt – en waar u op kunt letten bij het uitkiezen van de juiste training – is flexibiliteit. In feite zou een training moeten worden ingericht naar de wensen en behoeften van de eigen organisatie. Wat zijn de specifieke risico’s en de dreigingen in uw organisatie? Dat is waar het écht om gaat.

In de praktijk betekent dit dat u tijdens zo’n BHV-training op maat daadwerkelijk een rondje door het pand loopt om te kijken hoe het gebouw eruit ziet. Waar komt u uit als u door de nooduitgang loopt? Staat u dan op straat? Valt de deur achter u dicht of kunt u nog terug naar binnen? Welke middelen hebben BHV’ers tot hun beschikking? Misschien blijkt dat het pand beschikt over een evac chair (evacuatiestoel). Dan is het goed om te weten hoe deze werkt!

Verder schieten trainingen hun doel nogal eens voorbij. Want waarom een communicatietraining met portofoons volgen als u niet over portofoons beschikt? BHV’ers moeten de risico’s leren beheersen en omgaan met incidenten die op hun specifieke werkplek voorkomen. Opleiders zouden daar hun lesplan op moeten schrijven.

Ingespeeld

Naast flexibiliteit en het verkennen van de risico’s op uw eigen locatie, is het belangrijk om in de praktijk te trainen. Een van de grootste problemen is dat BHV’ers niet op elkaar zijn ingespeeld en daarom niet in staat zijn om adequaat te reageren tijdens incidenten.

Het is belangrijk dat BHV’ers een hecht team vormen. Als er iets gebeurt, dan moeten ze op elkaar kunnen vertrouwen. Duidelijke aansturing is daarbij essentieel. Weten wie naar welk verzamelpunt gaat, weten wie waar is en wie de brandweer opvangt.

Samenspel en coördineren komen aan bod tijdens ontruimingsoefeningen. Dat zijn mooie meetmomenten. Een andere manier om samenwerking te trainen is door middel van een TableTop oefening. Bij een TableTop oefening ligt de plattegrond van de afdeling of bedrijfsplan op tafel. Met poppetjes spelen deelnemers vervolgens situaties na, bijvoorbeeld een brand. Het doel is bewustzijn te creëren.

Brandje

Een TableTop oefening dwingt BHV’ers op een andere manier te denken. Het is anders dan een les volgen in een zaaltje of buiten een brandje blussen. Bij deze oefening denken BHV’ers na over de verschillende stappen die ze moeten zetten en leren ze samenwerken. Dat poppetje gaat namelijk niet lopen als je niet tegen hem zegt hoe hij moet gaan lopen.

Lesplan

Als arboprofessional heeft u verschillende middelen om de veiligheid binnen uw organisatie te vergroten. Als u het strategisch veiligheidsbeleid dat uw organisatie heeft opgesteld helder voor ogen heeft, is het gemakkelijker om praktische zaken uit te voeren, zoals een BHV-ploeg goed inrichten of samen met een BHV-opleider een passend lesplan opstellen.

En besef dat werknemers de BHV er niet even bij doen! Het is een belangrijke taak. Peil daarom goed de beweegredenen van uw medewerkers. Er zijn mensen die BHV’er worden omdat ze 175 euro onkosten per jaar krijgen en af en toe een paar dagen niet op kantoor hoeven zijn. Of werknemers krijgen de taak min of meer in hun schoenen geschoven. Een echte BHV’er is echter iemand die meedenkt en enthousiast is.

Bij het aanstellen van mensen moet u er ook op letten hoe u het brengt. Als u een oproep doet met de strekking: ‘Marietje is weg. We zoeken een nieuwe BHV’er, opgeven kan tot 1 juli en de eerste aanmelder wordt beloond met een fles wijn ’, dan bent u er niet serieus genoeg mee bezig. Belangrijk is het om uzelf de vraag te stellen: ‘Gaan we ieder jaar een brandje blussen of willen we onze BHV’ers ontwikkelen en geven we ze een breder veiligheidsperspectief mee?’

Gemotiveerde BHV’ers aanstellen in een veilige omgeving worden steeds belangrijker. Mensen werken flexibeler en tot op hogere leeftijd door, waardoor de kans op bijvoorbeeld hartfalen groter wordt. Daarnaast scheppen strengere regelgeving en de druk van (sociale) media een klimaat waarin incidenten zware gevolgen kunnen hebben.

Conciërge

Hierdoor hebben organisaties steeds meer baat bij een professionele aanpak van veiligheidsvraagstukken. Nog vaak worden BHV’ers niet uit veiligheidsoogpunt, maar om praktische redenen aangesteld. Vaak kiest de organisatie iemand die veel op kantoor is: een receptionist, de conciërge of iemand van de boekhouding.

Het grootste probleem is dat veiligheid niet altijd hun professionele interesse heeft. Terwijl juist een vakkundige aanpak nodig is om de veiligheid op de werkvloer te vergroten. Zo is één van de redenen dat veel AED’s niet aan eisen voldoen dat niemand zich verplicht voelt het apparaat te onderhouden.

Nadenken en investeren in veiligheid loont. Organisaties zien veiligheid nog te vaak alleen als kostenpost en denken ten onrechte dat meer veiligheid hogere investeringen betekent. Maar door op de juiste manier te investeren in veiligheid kan het aantal bedrijfsongevallen naar beneden.

Dit artikel verscheen in juli 2016 in het vakblad Arbo Rendement.