Beveiligen via social media heeft een enorme vlucht genomen. Duizenden WhatsApp groepen zijn actief in de Nederlandse buurten. De data die deze buurtwachten verzamelen blijven echter vaak onbenut. Daar ligt een kans voor de Nederlandse veiligheidssector, stelt Bert den Hartog, Business Developer bij Securitas.
Hoewel data en technologie onlosmakelijk onderdeel zijn van ons dagelijks leven, is het nog steeds geen gemeengoed het gebruik van data rondom veiligheidsprocessen slimmer in te richten. ‘Een gemiste kans’, vindt Den Hartog. ‘Het samenbrengen van de berg aan informatie die wordt verzameld dankzij buurtpreventie in WhatsApp kan de maatschappelijke veiligheid zeker ten goede komen.’
Volgens Den Hartog zijn er te veel buurtpreventiegroepen die onafhankelijk van elkaar werken. Hoewel hij het initiatief van wapb.nl (WhatsApp buurtpreventie) – dat al ruim 4500 groepen in Nederland en België in kaart bracht – toejuicht, zou hij een stap verder willen gaan. ‘Het zichtbaar maken en het voorkomen van een overlap van de groepen is belangrijk, maar dat geldt ook voor het delen van informatie.’
Den Hartog: ‘De data die de buurtgroepen verzamelen zijn van grote waarde. Met een goede analyse kan zelfs worden voorspeld waar en wanneer de volgende inbraakgolf zal plaatsvinden. Als gemeenten, politie, buurtpreventiegroepen en private beveiligingsorganisaties samenwerken, hun systemen aan elkaar koppelen en centrale meldkamers inrichten, kan beveiliging effectiever en efficiënter worden ingezet en neemt de veiligheid toe.’
In de praktijk maakt Den Hartog regelmatig mee dat het koppelen van data succes oplevert. Zo kon de politie een opslag van zo’n honderd gestolen auto’s oprollen nadat kentekenregistratiecamera’s in Venlo én Boxtel dezelfde gestolen auto signaleerden. ‘Dat was waarschijnlijk niet gelukt als we niet over de informatie van beide camera’s hadden beschikt en partijen niet hadden samengewerkt om kennis te delen’, zegt Den Hartog.
Het voorbeeld is volgens hem gemakkelijk door te trekken naar de WhatsApp buurtpreventiegroepen. ‘Het kan zomaar zijn dat een buurtwacht in Rotterdam zaken meldt die relevant zijn voor andere wijken, maar waarmee niets wordt gedaan buiten de eigen buurt. Ondertussen kunnen criminelen elders, bijvoorbeeld in Capelle aan den IJssel of in Schiedam, rustig hun gang gaan. Dit is te voorkomen als data worden samengevoegd.’
‘Naast de voordelen van koppelen van data heeft professionalisering van buurtpreventie ook andere voordelen’, zegt Den Hartog. Want hoewel de burgerinitiatieven in het hele land worden omarmd, is het inzetten van buurtwachten volgens hem niet zonder risico’s.
‘In sommige gevallen kun je vraagtekens zetten bij de betrouwbaarheid van de informatie die in de groepen wordt gedeeld. Daarnaast is het oppassen voor brandhaarden binnen buurten zoals burenruzies en conflicten. Mensen kunnen elkaar eenvoudig beschadigen’, zegt Den Hartog.
‘Bij het delen van informatie bestaat het gevaar dat de privacy in het gedrang komt. Ook wordt er soms vanuit een tunnelvisie op veiligheid op basis van beeldvorming gehandeld in plaats van op feiten.’ Een ander risico is dat overenthousiaste bewoners na bepaalde meldingen zonder al te veel reflectie de straat op gaan.
Buurtapps hebben de afgelopen jaren diverse keren tot commotie en zelfs tot Kamervragen geleid. Zo reed een twintigtal boeren in Eemnes vorig jaar zomer drie jongens klem en werd in de Brabantse gemeente Aalburg een app met 700 leden uit de lucht gehaald nadat discriminerende berichtjes werden geplaatst.
SAAR-principeOndanks de gevaren, is de kans volgens Den Hartog klein dat de trend van het beveiligen door middel van social media nog keert. ‘Dat is in deze tijd ondenkbaar. Daar komt bij dat de WhatsApp groepen zeer succesvol zijn. Dat blijkt ook uit onderzoek.’
De buurtwachten werken volgens het SAAR-principe: Signaleren, Alarmeren (112), Appen en Reageren. Met deze methode kan een inbreker in maar liefst 12 minuten in een politieauto zitten. De buurt spot iets vreemds, post een foto waardoor iedereen op de hoogte is en de politie snel kan ingrijpen.
Uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg blijkt dat inbrekers massaal buurten mijden waar bewoners elkaar via WhatsApp waarschuwen. Appgroepen leiden volgens onderzoeker Martijn Akkermans tot maar liefst een halvering van het aantal inbraken.
Volgens Akkermans komt dat onder meer door het ‘afschrikeffect’. Inbraken worden vaak gepleegd door lokale inbrekers. Als ze weten dat er een WhatsApp groep actief is, haken ze af. Ook zijn buurtbewoners mogelijk alerter en eerder geneigd de politie te bellen als ze iets verdachts zien.
Den Hartog ziet mooie kansen voor de Nederlandse veiligheidssector om buurtpreventie te professionaliseren en daarmee de veiligheid te vergroten. Mits goed aangepakt. Met name een goed gecoördineerde publiek/private samenwerking kan volgens hem succes opleveren.
Den Hartog: ‘Onder andere de Nederlandse Veiligheidsbranche, de overkoepelende organisatie waarin alle veiligheidsbedrijven zijn verenigd, kan hier een belangrijke rol in spelen. Als deze de handen ineenslaat met de overheid, het ministerie, politie, gemeenten en beveiligingsbedrijven kunnen we nog betere resultaten bereiken en zo gezamenlijk de veiligheid in Nederland vergroten.’
