Terreurdreiging maakt het afstemmen van safety en security nog noodzakelijker. “Veiligheid en beveiliging zijn nauw met elkaar verbonden. Met het afstemmen van beide disciplines en een proactieve werkwijze kunnen organisaties grote voordelen behalen.”
Security is door de huidige terreurdreiging belangrijker geworden. Met name de aanslagen in Parijs hebben de wereld opgeschrikt. “Na een incident is de vraag naar beveiliging groter”. “Bij kantoorgebouwen worden extra poorten en toegangscontrolesystemen geplaatst en de buitenschil wordt extra goed beveiligd. We willen weten wie een gebouw binnenkomt.”
In geval van nood is het echter net zo belangrijk dat mensen snel naar buiten kunnen. “Onbedoeld kunnen beveiligingsmaatregelen obstakels vormen. Bijvoorbeeld als er een toegangspas nodig is om de hoofdentree te verlaten. Gevaarlijke situaties kunnen met name ontstaan bij locaties waar veel bezoekers komen.”
Nieuwe dreigingen zijn goede redenen voor organisaties om de security- en safetyprotocollen naast elkaar te leggen. “Veiligheid en beveiliging hebben veel raakvlakken”, zegt hij. “Zeker als het gaat om het handelen bij dreigingen als terrorisme. Laten we eerlijk zijn; als er een schietpartij binnen is, dan gelden er geen procedures meer, dan is het vluchten voor je leven. In zo’n geval is de kans klein dat een bhv’er of beveiliger vertelt waar je naartoe moet.”
“Bij een gecontroleerde ontruiming gelden procedures echter wel’. “Maar waar we vroeger braaf naar een evacuatieplaats gingen, is het nu de vraag wat de juiste optie is. Is het bijvoorbeeld verstandig om buiten te verzamelen als daar ook iets aan de hand is? Misschien is lockdown (jezelf opsluiten in het gebouw) veiliger? Er zijn al gebieden waar dit geldt. Bijvoorbeeld op Amerikaanse scholen waar dit een van de scenario’s is in het geval van een school shooting.”
Bij ontruimingen raken beveiligingsmaatregelen safetyprocessen. Een heldere afstemming is daarom essentieel en een goede aansturing belangrijk. “Waar we van bhv’ers verwachten dat ze in het geval van een beginnende brand of valpartij naar een incident toegaan, kunnen we dat niet van ze verwachten op het moment dat er een terroristische aanslag plaatsvindt. Bij ontruimingen kun je daarom te maken krijgen met vele scenario’s en verschillende procedures. In alle gevallen is het van belang dat security en safety zo goed mogelijk op elkaar zijn afgestemd.”
Bij het schrijven en beoordelen van safety- en securityprotocollen is het belangrijk om te kijken waar voorschriften elkaar raken en/of elkaar verstoren. Daarbij is het voor alle partijen belangrijk om het silo-denken (kokerdenken) los te laten. “Neem bijvoorbeeld het toegangscontrolesysteem in een centrale hal. Als het protocol van security voorschrijft dat je alleen naar binnen of naar buiten kunt met een pasje, dan zou in het safetyprotocol vervolgens de vraag moeten worden gesteld: ‘Hoe kom ik buiten in het geval van een calamiteit?’”
Het voorbeeld geeft aan dat een proactieve instelling en het in kaart brengen van de gevolgen van verschillende maatregelen belangrijk is. Dat blijkt ook uit de ‘vergelijkende studie tussen veiligheid en beveiliging’ van Inge Dupont en Genserik Reniers. “Zij stellen dat het – om incidenten voor te zijn – ook in safety belangrijk is om kwetsbaarheden te kennen, te begrijpen en te analyseren. Proactief optreden verkort de herstelperiode na een incident. Daarnaast bereiken organisaties door het proactief integreren van safety en securitymaatregelen een hoger niveau van veiligheid en beveiliging.”
“Safety is nu nog vaak reactief. We volgen een training en doen één keer per jaar ontruimingsoefening. Maar we zijn er niet dagelijks mee bezig. Tenzij er een ongeval is, dan reageren we en proberen we het incident zo snel mogelijk te beheersen. Het zou goed zijn als we ook in safety proactiever te werk zouden gaan. Door bijvoorbeeld regelmatig te controleren of brandwerende deuren dicht zijn en de nooduitgangen niet zijn geblokkeerd. Professionele beveiligers kunnen daar een rol in spelen.”
Ontwikkelingen als flexwerken, hoogbouw en de terugtrekkende overheid laten al langer zien dat bedrijfsnoodorganisaties anders en professioneler moeten worden ingericht. Safety en security op elkaar afstemmen kan daarbij helpen en het veiligheidsniveau opschroeven.
“Beveiligers kunnen bijvoorbeeld safetytaken uitvoeren zoals de verplichte maandelijkse controle van de brandmeldinstallatie, de controle van de EHBO-middelen, of van de AED. Keer op keer blijkt hoe belangrijk het is om mensen verantwoordelijk te maken voor het onderhoud van apparatuur. Zodat er daadwerkelijk iemand in actie komt als er een rood lampje gaat branden.”
“Voor organisaties is een goede afstemming van safety en security tevens een kostenbesparing”. “Bedrijven zijn zich steeds beter bewust van de kosten die ongevallen met zich meebrengen. Er vinden jaarlijks maar liefst 280.000 bedrijfsongevallen plaats. Dat kost bedrijven veel geld. Net als het nodeloos uitrukken van de brandweer bij een loze alarmmelding. Maar ook de verliezen die bedrijven kunnen lijden na een brand of negatieve aandacht in de media boezemen angst in. De consequenties van het niet nakomen van de wet- en regelgeving worden steeds groter. Als er iets gebeurt en de media het oppikken dan is het naming en shaming en kun je de deuren wel sluiten. Het wordt daarom steeds belangrijker om risico’s te beheersen.”
Ook techniekzal een belangrijkere rol gaan spelen in het afstemmen van safety en security. Zo kunnen bhv’ers via een app op de telefoon worden gelokaliseerd en op afstand worden aangestuurd. En kunnen vanuit de regiekamer op afstand vooraf gedefinieerde protocollen worden opgevolgd. Medewerkers en bezoekers kunnen via de app zelfs naar de juiste nooduitgang worden gestuurd en informatie ontvangen over wat ze moeten doen.
“Daarnaast kunnen camera’s steeds meer, zoals het verifiëren van meldingen. Camera’s kunnen zowel brand verifiëren (waardoor de brandweer niet onnodig hoeft uit te rijden) als criminaliteit en terreur waardoor gelijk de juiste processen in werking kunnen worden gezet. Door de rol van de techniek wordt verdere integratie van safety en security niet alleen belangrijker, maar valt er bijna niet aan te ontkomen.”
Dit artikel verscheen eerder in de Security Management van maart 2016.
