De actie van undercoverjournalist Alberto Stegeman onbevoegd de legerbasis in Oirschot binnen te dringen, heeft stof doen opwaaien. Maar is het zo schokkend als het lijkt? Volgens beveiligingsexpert Leo Mulder niet. ‘Iedereen die enigszins bekend is met defensieterreinen zal hier niet van opkijken’, zegt Mulder.
Het tv-programma Undercover in Nederland liet zien hoe gemakkelijk het is om de legerbasis binnen te komen. Stegeman reed, verstopt in de kofferbak van een personenauto, ongezien het kazerneterrein op. Daar stal hij een Jeep om vervolgens zonder enige controle weer naar buiten rijden.
‘De beelden spreken voor zich’, zegt Mulder. ‘Je kunt er niet omheen dat dit de realiteit is. Elke observant ziet dat de entree een gemakkelijk te nemen hindernis is. De functionaliteit van de slagboom is betrekkelijk. Onder druk van veel toestroom gaan de bomen zelfs open en wordt ervoor gekozen om steekproefsgewijs te controleren. De kans dat je als kwaadwillende wordt gepakt is uitermate klein.’
Hoewel de controle aan de poort inmiddels is aangescherpt en Defensie zich beraadt op extra maatregelen, voorspelt Mulder dat het ministerie er een flinke kluif aan heeft om passend beleid te formuleren. ‘Wat we hebben gezien, is een typisch resultaat van de huidige veiligheidsvisie. Er mist urgentie en een geüpdatet veiligheidsbeleid. Daarnaast is er de afgelopen jaren veel bezuinigd. ‘In plaats van mensen zijn er slagbomen gekomen en er is een beveiligingsorganisatie opgericht die minimale diensten levert. Steeds vaker is beveiliging ondergebracht in een overkoepelende facilitaire organisatie waarin actuele kennis ontbreekt.’
Volgens Mulder leven we in Nederland nog steeds in een veiligheidsbubbel. ‘We vinden het lastig om dit soort thema’s serieus op te pakken. Want wil je het complex vanuit terreurdreiging hermetisch afsluiten, dan heeft dat een groot effect op de bedrijfsvoering. Er werken duizenden mensen. Zo’n besluit wordt pas genomen als er iets gebeurt. Dan zegt de minister: ‘En nu ben ik het zat, nu gaan we het organiseren.’
Een van de belangrijkste vragen is of er sprake was van een ingecalculeerd risico. Mulder: ‘Er zijn maar weinig bestuurders en verantwoordelijken die een handtekening durven te zetten onder een geaccepteerd risico. Maar dat is iets wat we in Nederland wel moeten leren. Je kunt niet de schuld op beveiligers afschuiven als het systeem niet goed is ingericht.’
‘Wat we bij Defensie zien, zien we bij veel bedrijven in allerlei vormen terug. Het is exact de reden waarom we 4D Beveiligen hebben geïntroduceerd. In dit model onderzoeken we de dreiging waar we maatregelen vervolgens op aanpassen.’ Volgens Mulder zijn flexibiliteit en de mogelijkheid van het op- en afschalen van maatregelen daarbij belangrijk. Net als het geven van een volwassen antwoord op beveiligingsvraagstukken. Mulder: ‘Met 4D Beveiligen brengen we in kaart wat de situatie is. Je kunt je nergens achter verschuilen.’
